lyt.thanh04
31-03-2015, 03:15 PM
1. Cấu tạo
Bụng là trung tâm của qúa trình trao đổi chất và sinh dục gồm 5-12 đốt hợp lại, côn trùng cấp cao không vượt quá 10 đốt. Các đốt bụng nối với nhau bằng 1 lớp màng mỏng, đầu của đốt sau lồng vào dưới mép sau của đốt trước. Nhờ đó mà bụng côn trùng có thể kéo dài ra hoặc co ngắn lại khi côn trùng vận động. Hơn nữa, ở mỗi đốt chỉ có mảnh lưng và mảnh bụng hoá cứng, còn 2 mảnh bên là da mềm. Vì vậy bụng côn trùng có thể phồng lên hay xẹp xuống khi hô hấp.
2. Phần phụ của bụng (Lông đuôi và bộ phận sinh dục ngoài)
¨ Lông đuôi: Là phần phụ của đốt bụng thứ 11 được mọc từ mảnh trên hoặc mảnh bên hậu môn. Lông đuôi nói chung chia đốt, dài, mảnh. Có loài lông đuôi biến thành dạng gọng kìm. Lông đuôi của côn trùng là cơ quan cảm giác.
¨ Bộ phận sinh dục ngoài:
Lỗ sinh dục của côn trùng giống cái phần nhiều ở đốt thứ 8 hay thứ 9 của bụng, lỗ sinh dục của giống đực phần nhiều ở giữa đốt thứ 9 và thứ 10 của bụng. Vì vậy chi phụ trên đốt thứ 8 - 9 của bụng côn trùng biến hoá thành bộ phận sinh dục ngoài.
* Bộ phận sinh dục ngoài của giống đực:
Gồm dương cụ và bộ phận quặp âm cụ con cái (ở 1 số loài côn trùng).
+ Dương cụ: Có cấu tạo hình ống trong có ống phóng tinh. Dương cụ là bộ phận để đưa tinh trùng vào con cái.
+ Bộ phận quặp âm cụ: có tác dụng giữ chặt bộ phận sinh dục của con cái khi giao phối.
* Bộ phận sinh dục ngoài của giống cái: Là bộ phận đẻ trứng. Đa số côn trùng có 3 đôi phiến đẻ trứng gồm:
+ 1 đôi phiến đẻ trứng dưới (van đẻ trứng 1) do chi phụ đốt bụng thứ 8 hình thành.
+ 1 đôi phiến đẻ trứng giữa (van đẻ trứng 2) do chi phụ đốt bụng thứ 9 hình thành.
+ 1 đôi phiến đẻ trứng trên (van đẻ trứng 3) do chi phụ đốt bụng thứ 9 hình thành.
Bộ phận đẻ trứng thường do 2 trong 3 đôi phiến đẻ trứng cấu tạo thành (gọi là ống đẻ trứng) Đặc tính sinh học của ruồi (http://xn--dvditcntrng-7eb2et693d.vn/?p=23). Côn trùng khác nhau có số đôi val đẻ trứng khác nhau. Ví dụ: Chấu chấu có phiến đẻ trứng dưới và trên. Ve sầu, phiến đẻ trứng dưới và đôi phiến đẻ trứng giữa. Đối với các loài ong như ong mật, ong vàng thì nọc độc cuối bụng cũng chính là phiến đẻ trứng dưới và giữa biến hoá thành.
Tuy nhiên, cũng không phải tất cả các loài côn trùng đều có ống đẻ trứng như bộ cánh cứng, bộ cánh vảy, bộ hai cánh...như bướm, ruồi.
¨ Phần phụ của bụng ở giai đoạn sâu non.
Điển hình là chân bụng của sâu non bộ cánh vảy và họ ong lá (Tenthredinidae) thuộc bộ cánh màng. Đại bộ phận trên các đốt bụng 3 đến 6 của sâu non bộ cánh vảy đều có 1 đôi chân bụng, trên đốt bụng thứ 10 có 1 đôi chân mông. Chân bụng của sâu non bộ cánh vảy có các đốt: đốt chậu, đốt chậu phụ, đốt bàn và đốt cuối bàn. Trên đốt cuối bàn có những dãy móc câu gọi là móc móng.
Bụng là trung tâm của qúa trình trao đổi chất và sinh dục gồm 5-12 đốt hợp lại, côn trùng cấp cao không vượt quá 10 đốt. Các đốt bụng nối với nhau bằng 1 lớp màng mỏng, đầu của đốt sau lồng vào dưới mép sau của đốt trước. Nhờ đó mà bụng côn trùng có thể kéo dài ra hoặc co ngắn lại khi côn trùng vận động. Hơn nữa, ở mỗi đốt chỉ có mảnh lưng và mảnh bụng hoá cứng, còn 2 mảnh bên là da mềm. Vì vậy bụng côn trùng có thể phồng lên hay xẹp xuống khi hô hấp.
2. Phần phụ của bụng (Lông đuôi và bộ phận sinh dục ngoài)
¨ Lông đuôi: Là phần phụ của đốt bụng thứ 11 được mọc từ mảnh trên hoặc mảnh bên hậu môn. Lông đuôi nói chung chia đốt, dài, mảnh. Có loài lông đuôi biến thành dạng gọng kìm. Lông đuôi của côn trùng là cơ quan cảm giác.
¨ Bộ phận sinh dục ngoài:
Lỗ sinh dục của côn trùng giống cái phần nhiều ở đốt thứ 8 hay thứ 9 của bụng, lỗ sinh dục của giống đực phần nhiều ở giữa đốt thứ 9 và thứ 10 của bụng. Vì vậy chi phụ trên đốt thứ 8 - 9 của bụng côn trùng biến hoá thành bộ phận sinh dục ngoài.
* Bộ phận sinh dục ngoài của giống đực:
Gồm dương cụ và bộ phận quặp âm cụ con cái (ở 1 số loài côn trùng).
+ Dương cụ: Có cấu tạo hình ống trong có ống phóng tinh. Dương cụ là bộ phận để đưa tinh trùng vào con cái.
+ Bộ phận quặp âm cụ: có tác dụng giữ chặt bộ phận sinh dục của con cái khi giao phối.
* Bộ phận sinh dục ngoài của giống cái: Là bộ phận đẻ trứng. Đa số côn trùng có 3 đôi phiến đẻ trứng gồm:
+ 1 đôi phiến đẻ trứng dưới (van đẻ trứng 1) do chi phụ đốt bụng thứ 8 hình thành.
+ 1 đôi phiến đẻ trứng giữa (van đẻ trứng 2) do chi phụ đốt bụng thứ 9 hình thành.
+ 1 đôi phiến đẻ trứng trên (van đẻ trứng 3) do chi phụ đốt bụng thứ 9 hình thành.
Bộ phận đẻ trứng thường do 2 trong 3 đôi phiến đẻ trứng cấu tạo thành (gọi là ống đẻ trứng) Đặc tính sinh học của ruồi (http://xn--dvditcntrng-7eb2et693d.vn/?p=23). Côn trùng khác nhau có số đôi val đẻ trứng khác nhau. Ví dụ: Chấu chấu có phiến đẻ trứng dưới và trên. Ve sầu, phiến đẻ trứng dưới và đôi phiến đẻ trứng giữa. Đối với các loài ong như ong mật, ong vàng thì nọc độc cuối bụng cũng chính là phiến đẻ trứng dưới và giữa biến hoá thành.
Tuy nhiên, cũng không phải tất cả các loài côn trùng đều có ống đẻ trứng như bộ cánh cứng, bộ cánh vảy, bộ hai cánh...như bướm, ruồi.
¨ Phần phụ của bụng ở giai đoạn sâu non.
Điển hình là chân bụng của sâu non bộ cánh vảy và họ ong lá (Tenthredinidae) thuộc bộ cánh màng. Đại bộ phận trên các đốt bụng 3 đến 6 của sâu non bộ cánh vảy đều có 1 đôi chân bụng, trên đốt bụng thứ 10 có 1 đôi chân mông. Chân bụng của sâu non bộ cánh vảy có các đốt: đốt chậu, đốt chậu phụ, đốt bàn và đốt cuối bàn. Trên đốt cuối bàn có những dãy móc câu gọi là móc móng.