Khách sạn cửa lò giới thiệu vùng du lịch mới :
Ở miền Trung và cao nguyên miền mình , tuyệt đại đa số các vườn nhà nước đều cát cứ giữa bừa bãi nghìn , nhưng vườn Núi Chúa ở Ninh Thuận là quần thể nằm vắt bướng biển - núi. Vườn có diện tích rộng 30.000ha , trong suốt đấy trên lục địa 22.500ha và biển là 7.500ha. Khu Núi Chúa đặng đánh giá là miền khô khan ở nườm nượp Nam Á. Tại đây đặng các nhà khoa học Đức chứng minh rằng tính chất khí hậu đéo khác nào Châu Phi năng những miền bán hoang mạc năng gặp ở Bắc Ban Nha , Bồ Đào Nha và Algeria. Tuy nhiên dưới đáy biển của vườn là rừng gồm kim nguyên vẹn và độc đáo tới mức nằm mộng hồn.
Nếu Ninh Thuận đặng xếp là nơi khô khan và nắng nóng nhất nước thời vườn nhà nước Núi Chúa là miền hanh khô nhất ở tỉnh này. Dải đông quanh năm gần như chỉ có nắng gió , rất ít tháng mưa. Do vậy khách kì tới đây năng ví von rằng: Phan Rang có tức là "gió như giáng và nắng như rang". Vào nửa tháng 8 , từ thị trấn Khánh Hải chúng ta phóng xe máy đi Núi Chúa trong suốt cơn hạn Bà Chằn , nóng muốn rám như tai mặt.
Con rượu của nắng
Rời láng Nại , Tri Mộc , chúng ta chạy hàng theo tỉnh lộ 702 từ Tri Hải đi Vĩnh Hy , Bình Tiên tới Cam Ranh. Con rượu mới mở , tráng nhựa phẳng phiu hàng theo bờ biển Cần phải gió thộc vào mặt như muốn ghì vô lăng. Dọc hai xã Tuy Hải và Nhơn Hải là phe cùng muối mang tên Đầm Vua , nơi đây có 2 ụ muối , mỗi ụ cao tới 10m dài cả trăm mét trùm bạt bí mật nằm dưới cơn hạn. Lúc ấy là 11 hiện trưa , phe cùng nằm dưới chân núi vắng bóng người , chỉ đang những cơn gió mặn chát cộng thêm cái nắng như rang muốn rợn người. Mặc dù chỉ thạch bờ vài chục mét , gió từ biển nườm nượp thổi vào lách cách cũng đéo xua đặng cái nóng bất kham. Ven rượu các khu dân cư từ Tuy Hải , Nhơn Hải , Vĩnh Hải cứ vài bóng vũ khí Đã có người bán vé số , họ kê chiếc bàn con đặt vài chục tờ , đội nón , ngồi ngó ra rượu một cách vô hồn như pho tượng. Khác những nơi mình hở tới , người bán vé số năng mang chiếc túi Về trước ngực , gặp khách chìa xấp vé số thẳng thắn vào mặt chào mời gấp gáp và nếu đéo bán đặng , họ lẩm nhẩm chửi cút kì những câu ác độc. Trong vai người đi mua “niềm hy vọng” tại bóng cây xanh , mình phát hiện họ là những con người hiền từ nhẫn nại. Tôi hỏi một người nữ giới ngồi dưới vũ khí keo “Chị bán vài tấm vé số như thế nè sao đủ ăn!”. “Giờ biết làm gì chú! Muối chưa bán đặng , hành tỏi nắng quá bị rụi rồi , tầm đặng cùng nè mừng cùng đấy chú ơi!”. Chị đáp lại mà đéo ngó mặt người hỏi.
Đoạn rượu hàng theo tuyến Vĩnh Hải đang thi công , thực ra là đang thay thế những đoạn cua tay áo năng rượu vòng. Âm vang tiếng máy khoan sứ , Đụng sứ chấn động một không gian yên lặng , ở từ xa hở nhìn ra đám bụi mù chập chờn ở lưng chừng hẻm núi. Chúng ta ngưng xe ngồi bệt trên rượu hỏi chuyện , đặng các kỹ sư và công nhân mặt đang lấm lem đất cát cho biết “Con rượu nè ra tới phân biệt với tỉnh lộ I tận đô thị Cam Ranh dài tới 60km. Tất cả hở hoàn tất , chỉ riêng xong xuôi 5km nè là phần lần cuối , chắc cũng vài tháng nữa mới xong”. Đứng trên dốc sứ dựng tại đây ngó xuống biển thạch 400m , mình bất ngờ nhìn ra Bài xích sống của biển và rừng. Dưới chân dốc , 7 ngôi nhà xây quay mặt ra biển có xe máy và hàng dừa xanh , đang trên dốc vài ngôi nhà xuềnh xoàng nằm trong suốt vườn điều động với lũ lục súc núi. Dọc rượu lục súc chạy sòng sọc kêu be be , vài con nằm lăn ra rệ rượu tỉnh ngộ trừng trừng nhưng chập có tiếng động của người năng xe chúng mở dậy chạy vô rừng rất lẹ. Núi ở Vĩnh Hải nhấp nhô vũ khí rừng mang hình trạng bonsai xòe ra trên đồi sứ , điều động đáng chú ý là tại đây khí trời khô khốc gió thổi vèo vèo rát bỏng , nhưng khu rừng lùn nè hãy đầy sức sống. Ở trên tốc đồi thấp , đồi cao hàng chục con lục súc cố trèo lên tốc ngó đi đại dương , xinh xắn như đoạt vẽ. Hình Bóng của lục súc , núi , biển cho chộ dáng dấp hoang vu của một vùng đất hiền từ và thơ mộng của núi sông mình. Trong tiềm thức mình hãy thú vị ngắm lũ lục súc núi quay đầu ra biển be be gọi lũ hơn là những tòa nhà chọc trời. Sinh xắt phải mang dáng dấp thiên nhiên , chứ đéo phải dành cho con người có tiền có quyền đổ bộ tới bờ biển chặt chịa đứt từng đoạn , làm gọi là đầu tư rồi xây dựng rượu bê tông với ánh đèn , bể bơi , nhà hàng… biểu rằng đây là đẻ thái.
Tỉnh lộ 702 dài đến nỗi chạy hàng theo bao lăm vách núi ven biển hay là ra tận bờ cát gió thổi như giáng thấm vào như tai thịt. Trên con rượu nè , tầm mắt của người đề huề phóng tận tốc núi , quét ra biển xanh xa tít ngoài khơi. Hình Bóng và không gian ven đường không những hữu tình mà đang nhuộm chật chất thơ. Được đi , ngắm , ngó đông và người năng đất nước gấm vóc mới chộ quê mình xinh xắn , nước mình đặng thiên nhiên biệt đãi. Cái Ấy là thế hệ bây chừ và con cháu mai hậu có giữ đặng hồn di sản của tổ tiên đặt Đã năng bởi vì bừa bãi cuộc mang cho mướn 70 năm đéo tầm rà soát đặt rồi sau đó đang Đã là một đô thị năng miền miền xa lạ. Nơi vùng đất cho mướn ấy người Sáu điều khổ: chết non đéo có cửa đặt vào thời Yàng ơi đang gì là quê tía đông tổ. Con người đéo có ký ức , đéo có đài kỷ niệm với nơi mình ở thời tình yêu dành cho hắn chỉ là một hình bóng tẻ nhòa.
Tôi hở từng cố ý định tầm đi Núi Chúa từ một cuộc tao phùng Bạc tình. Chuyện bắt đầu từ một cựu binh Mỹ thạch đây 9 năm tại một quán cà phê ven hồ Xuân Hương , gắng sức Đà Lạt. Lúc ấy , mình tình cờ gặp một người Mỹ có tuổi khuẩn chân trái ngồi một mình ngó ra dòng người một trở cách vọng. Tôi đoán , chắc là vị lữ khách có tâm trạng , Cần phải chủ động mang ly cà phê tới làm quen với lạc quan có thể sưởi ấm con người viễn xứ. Gặp đặng người nói cùng tiếng nói , cùng mẫu số chung ông mừng lắm rồi tự giới thiệu tên mình là Dan , cựu thượng sĩ của lữ đoàn thủy sư lục chiến Hoa Kỳ hở từng đóng bọn 6 tháng tại Núi Chúa vào năm 69 của thế kỷ trước. Ông Dan Đụng tay vào chân khuyết biểu rằng ông hở đặt Đã một phần thân hình mình tại Núi Chúa bởi vì trúng mìn của ViSi ( Việt Cộng ). Lần sang Việt Nam nè ông muốn đi Đã chiến trận cũ đặt nhá một thời trai trẻ. Dan nhờ cậy mình dẫn rượu tới Núi Chúa nhưng mình chối từ bởi vì đéo biết địa danh nè ở đâu , mà thực ra cũng chưa tin đặng một người mới quen vài phút. Ông Dan ngồi khóc , những giọt nước mắt của người chiến binh già lăn tròn trên má khiến mình đéo khỏi chạnh lòng. Chiến đoạt đéo phải trò đùa , bên sau cuộc chiến đang một thứ khác dằng dai hơn là tình người , tuổi trẻ và đỗi đau khuẩn mát…
Lâu rồi mình đéo gặp Đã ông Dan , nhưng mỗi lần gặp hay là đi phiên dịch cho các cựu binh Mỹ mình Đã nhá đi Núi Chúa , nhá giọt nước mắt của một người lính già trong suốt tuyệt vọng rồi nhá những thương binh nước mình của hai phía. Suy cho cùng , sau cuộc chiến tranh , dân chúng là người bị thiệt và đỗi đau to nhất thuộc lòng đi những người bu một thời mang nặng đẻ đau với niềm lạc quan đi đoạn lá lách của mình.
12 hiện trưa CN , chúng ta tới bừa bãi bản doanh vườn nhà nước Núi Chúa tại thôn Thái An , xã Vĩnh Hải , Ninh Hải , hầm Thuận. Đó là một tòa nhà khá đương đại quay mặt ra hướng nườm nượp thạch biển quãng 200m. Thật đéo may cho chúng ta đúng vào tháng hắn Cần phải văn phòng
khách sạn cửa lò trống hoe , chỉ có hai phu phụ kiểm lâm dân tộc Chăm là Đào gan dạ , Đạt nườm nượp Đoàn Trẻ. Tuy nhiên Vẫn gặp dịp tốt là gặp đặng Thạc sĩ Trương Thanh Trịnh , 36 tuổi , người Chăm là Phó buồng khoa học và giao thiệp quốc tế cùng với các nhà côn trùng học người Bỉ , Đức đang ở Đã vườn đặt Học hỏi loài tía mới phát hiện.
[Joachim Bresseel , nhà côn trùng học người Bỉ mang cho mình 5 con tía quê ( tiếng Anh là Stid ) đang ngo ngoe trong suốt hộp vừa bắt buộc đặng trên tốc Núi Chúa đêm qua. Joacchim nói với mình một cách sung mãn: “Ông đây! loại Stid nè hiện diện trên địa cầu nè từ năm 1876 , sau đó bị tuyệt chủng tới nay Đã hiện ra tại khu bán hoang mạc nè đấy là một điều động lạ. Mấy năm nay chúng ta đi hết các vườn nhà nước Châu Á , đêm qua gặp chúng tại đây. Loại nè năng sống đi đêm trên tốc núi , phải vất vả lắm mới tầm thấy. Joachim cấp một con ra dứ dứ Về trước mặt mình và cười rất thoả nguyện đi nghề nghiệp của mình. Tôi đéo phải là người Học hỏi côn trùng Cần phải ngó loại tía nè cũng như nhau , thậm chí đéo mấy hứng nhưng ngó gương mặt của họ mình phải vỗ tay đôm đốp chúc mừng , bởi vì đấy là công sức mồ hôi và những đêm thức tím tận trên tốc núi cao , chỉ có những người yêu nghề mới lặn lội như thế. Joachim chuyện trò phím với mình kì tiếng Pháp lẫn tiếng Anh nhưng chập gặp tụi Học hỏi Sáu bậc thân gần chuyển sang tiếng Đức và tiếng Hà Lan. Tất cả 4 tiếng nói Sáu bậc thân gần ta đều sử dụng thông thạo như nhau đánh mình thực sự trân trọng. “Ở Bỉ giới trí thức thông thạo 3 tiếng nói chính thị của thế giới Anh-Pháp-Đức , đang dân thường thời sao?” , mình hỏi. “Trời! chúng ta là cộng đồng Châu Âu , nếu đéo biết 3 tiếng nói nè sẽ trở thành rào cản. Văn hóa Châu Âu là của chung , Cần phải đa số đều như thế!” , Joachim vỗ vai mình một cách thân mật như thầm như cọp đấy là chuyện nhỏ…
Thạc sĩ Trịnh bận việc phải đi Phan Rang cùng với tụi Học hỏi bò sát. Trước chập lên xe , Trịnh biểu chúng ta ghé thăm hang rái , làng Raglay nhờ cậy họ dẫn trèo núi sau đó Cần phải đi Vĩnh Hy và Bình Tiên. Ví như đéo đi hết khu vực ấn độ dương nè như chưa biết gì đi khu bán hoang mạc của Việt Nam.
chúng ta rời tổng hành dinh trong suốt luyến tiếc. Cũng may gặp đặng một tụi dân “phượt” , trên vai lủng củng máy ảnh. Họ hở tới đây nhiều lần , đặng kỹ sư Phạm Văn Xiêm , Trưởng buồng bảo tàng vườn nhà nước Núi Chúa hướng dẫn , Cần phải có vẻ khá thông thạo lối đi nước bước.
trưởng đoàn của tụi thanh niên nè là một “Ta tía lô” có “số má” ở Việt Nam từng 3 lần trèo tốc Fansipan. Anh tên là Nguyễn Hùng Sơn 30 tuổi , da đỏ mun , đầu quấn khăn rằng với thân hình vạm vỡ như con gấu bu To lớn. Sơn cho biết lên tốc núi Chúa đang tội nghiệp hơn trèo tốc nhà nườm nượp Dương ở ngoài Bắc , bởi vì rượu lên núi Chúa đéo dốc đứng hiểm trở như Fansipan , nhưng Đã dài và vòng quanh qua hết tốc núi nè sang tốc núi khác với cái nắng như nung , vũ khí rừng cũng sắt se , Hóa hợp vật hữu cơ bé lắm , gai nhọn lủa tủa , Đụng vào chiếc lá cũng chộ nhói. Nhưng cũng nhờ cậy vậy mà mỗi cây xanh trên sứ tự biến hình theo kiểu bonsai với hình thù xinh xắn mắt.
chúng ta phát xuất từ thôn Đá Hang thuộc lòng làng Raglay , càng lên cao , cây cối xanh hơn và ngó biển rõ hơn. Cứ qua một rừng cỏ gianh , Đã chộ một tốc núi mới thẳng thắn Về trước mặt. Hùng Sơn nói chơi rằng đặt chinh phục tốc núi Chúa cao 1.040m , phải vượt qua 6 tốc núi khác là núi Chúa lọc , Chúa cháu , Chúa Sáu bậc thân gần , Chúa Sáu bậc thân gần , Chúa chồng , gắng sức Chúa vợ. Biết chúng ta là người viết và có tuổi , nên hai cô gái trong suốt đoàn năng đi bên mé khích lệ bởi vì sợ bỏ cuộc. Một cô nói: “Không ở đâu kì như Núi Chúa chú ạ! Nơi đây quy tụ cả tía hệ đẻ thái: rừng khô khan , rừng xanh và hệ sinh thái rạn gồm kim. Ngoài những rạn gồm kim đặng đánh giá là xinh xắn và Đa chủng nhất Việt Nam , đang có bãi Thịt là nơi rùa lên đẻ. Do khí hậu nóng và khô Cần phải ở quãng cao dưới 600m là rừng bán hoang mạc với những loài cây bụi , lá cằn cọc chật gai , nhưng từ 600m trở lên là rừng xanh với thảm thương động thực vật sản vật phong phú , và từ 800m trở lên là hiện ra nườm nượp loại vũ khí lá kim , như vũ khí hoàng đàn hoàn trả , vũ khí kim giao , thanh tùng , gắng sức thông tre. Chúng cháu đi nườm nượp nơi chưa chộ ở đâu kì như thế!”.
Trèo núi đặng hơn 1 hiện đồng hồ , cảm chộ chẳng thể tiếp đặng nữa Cần phải chúng ta ra hiệu xin ngưng Đã , bởi vì thực ra chúng ta chưa chuẩn bị tâm lý và thực phẩm mang theo. Nên nỡ vẫy tay chào từ biệt mang theo đỗi màng của người thua cuộc.
3h chiều , chúng ta quay đi làng dân tộc Raglay nằm trong suốt vùng đệm của vườn nhà nước , ngồi dưới bóng câu điều động uống nước mía và nhai sắn tôm sống cầm hơi và cũng đặt hỏi thăm cuộc sống của bà con. Một người dân Vùng đất , tên là Lê thành công ngồi cùng bàn nước mía nói với chúng ta kì giọng màng màng “ Bà con Raglay ở đây hở bao đời , sống dựa vào rừng như làm đồng , làm rẫy , lấy bong bóng , lấy sáp và các loại lâm sản. Phụ nữ và con nít chặt chịa củi bán. Người nam năng sống kì nghề thắp than tại 8 thôn như: Cầu Gãy , Đá Hang , Kiền Kiền , Ấn Đạt , Suối Đá , Suối Giếng , Xóm Bằng , gắng sức Xóm Đèn. Riêng thôn Đá Hang đặng hưởng chính sách từ thời hạn 134 , có nhà xây vững chắc. Nhưng tuyệt đại đa số đóng cửa , đặt vào rừng tầm sống. Ở nhà chỉ có nữ giới nuôi con nhỏ và con nít. Chị Lâm Thị Vui , dân tộc Raglay , người bán nước mía nhá chuyện cũng tham gia: “Bà con tụi mình ra đời ở rừng , to lên từ rừng mà đéo vào rừng kiếm ăn thời biết làm gì bây giờ...”.
Tám Công là người từng trải , kiến thức rộng , Sáu bậc thân gần có vườn tại vịnh Vĩnh Hy , hàng tháng tương hỗ rượu núi Chúa Cần phải khá rành. Anh kể: Dạo năm 2005 , một chuyên gia người Đức thuộc lòng Quỹ bảo vệ động vật hoang dã ( WWF ) xách máy móc thiết bị tới đo mức độ khô khan ở Vườn Núi Chúa. Ông ta đo tới , đo lui hằng hiện , đéo chộ đồng hồ đo nhúc nhắc , ông thiết tưởng máy hư , Cởi ra sửa. Nhưng thực tiễn máy đéo hư , căn nguyên chỉ bởi vì vùng đất nè quá khô tới mức máy chẳng thể lập trình được. Sau thời gian ấy vị chuyên gia đánh dấu vào mấy lưỡi vũ khí cóc rừng đặt năm sau trở lại. Còn ở làng chài Thái An , có một người con trai lừng danh trung thành rùa , tên là Mười Nuôi. Ông Mười đéo nhá mình hở lật lưng bao lăm rùa biển , chỉ biết rằng hơn 75 tuổi đời , 60 năm ăn thịt rùa , dân ở đây gọi rùa biển là đú. Do thành tích “quá hớp” nên người làng ở đây đéo mấy ai đang nhá cái tên Mười Nuôi của ông , mà họ chỉ gọi ông là Mười Đú. Thế nhưng , Đến kì hạn tuổi già , từ biệt nghề sóng nước , ông năng sống trong suốt cảm giác tội Về trước biển đời. Người con trai chăm ăn rùa năm cũ , hiện Đã tình nguyện đỡ đẻ cho rùa. Ngày tháng , ông theo lốt chân rùa nối đuôi nhau lên bãi , tầm băng trứng của chúng , khoanh miền , bảo vệ cho trứng nở. Có chập rùa đẻ trên trung thành ven nước , ông sợ nước hôn lên , băng trứng sẽ bị hư , ông lọ mọ dời băng lên nơi cao hơn. Đến chập rùa nở , ông Đã tầm thạch đưa chúng ra biển. Một đôi người trong suốt làng chộ ông vất vả đỡ đẻ cho rùa , họ cũng tình nguyện theo ông. Đến năm 2003 , chập WWF nườm nượp Dương tài trợ dự án bảo tàng rùa biển , Vườn Núi Chúa xây được cái trạm nho nhỏ , lợp tôn nóng như “lò bánh mì” , nhưng cái trạm hẻo lánh nè hở trở thành nơi đi đi của ông đến tận 4 năm qua.
Trên lối đi đi hướng Bình Tiên , gặp 2 thanh niên chở than ra khỏi rừng kì xe máy “đa quốc gia” chạy ngược lại Vĩnh Hy. Chúng ta tăng tốc đuổi theo , tới chập tiếp cận , một chú quay sang nói như hét “ Đừng như cọp kiểm lâm nha! Tụi mình dân chở than mướn kiếm ăn đặng 50 nghìn một chuyến , tụi nè ớn mấy ổng Cần phải chờ trưa CN mới đi mà!”. “Thế một lò than ra tầm đặng bao lăm tiền” , mình hỏi muốn át tiếng động cơ của hai xe máy cùng lúc. “Hỏi mấy thằng cha thắp than chứ! Tụi hắn đang núp dưới suối , nhưng tha hắn đi , hắn nghèo khó lắm , thằng nè cũng gầy đét , đen nhánh hà!”. Chúng ta giảm ga đặt quay đầu xe đang nhá hai Sáu bậc thân gần thồ than chào từ biệt kì hai tiếng “Bái bai!”. Người trẻ ở rừng hãy mang trái tim nhân văn hơn ở phố.
Vịnh Vĩnh Hy và bãi biển Bình Tiên xinh xắn tới mức mê hồn. Vĩnh Hy đặng hai Mạch núi sứ bao bọc ở giữa là hồ nước biển ra vào , hàng tháng có vài trăm thuyền cá neo đậu đủ sắc màu. Biển Bình Tiên xinh xắn như đoạt vẽ , các hòn cù lao xanh ngào ngạt bóng dừa. Nghe Tám Thạnh nói miền Bình Tiên trên lục địa là của Ninh Thuận đang dưới biển là của Khánh Hòa.
Trên rượu ra Mỹ Thạnh , ghé quán cà phê , nhá những người địa phương bàn tán với nhau dự án khu du lịch Bình Tiên có quy mô 195 ha với tổng đầu tư 550 tỷ cùng , trong suốt đấy có 30 ha đông rừng phòng hộ thuộc lòng vườn Núi Chúa. Tập đoàn khách sạn Aman chính thức khai trương khu nghỉ dưỡng mang tên Amanoi resort có 36 villa , tọa nộ trên đồi Vĩnh Hy. Đây là một gắng gỏl của nước mình vươn lên ngành Công lao đéo khói mang Đã ích lợi nhà nước. Nhưng trong suốt tiềm thức , mình cứ nhá tới Jeff Rutherford , giảng sư đi môi trường của đại học Thái Lan. Lần gặp mình ở hồ Tuyền Lâm , Đà Lạt , Jeff lầu bầu “Nơi nè cũng muốn
Du lich cua lo kèm theo sinh thái. Sinh xắt cái đỗi gì mà nơi nè cũng toá bê tông , đường nhựa thẳng thắn tắp , điện đuốc sáng trưng , nhà cao cửa rộng kèm theo bể bơi bự chát mà làm gọi là đẻ thái!”